କାନ୍ତ କବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ “ବୁଢ଼ା ଶଙ୍ଖାରି” ରେ ସମ୍ପର୍କ ର ମୂଲ୍ୟବୋଧ କାନ୍ତ କବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ୧୮୮୮ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।କାନ୍ତ କବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ପାଠକ ହାସ୍ୟ ସଞ୍ଚାର କରିବା ସହିତ ସମାଜର ସଂସ୍କାର ଭାବନା ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ମୁଖ୍ୟ ବିଭବ। ତାଙ୍କର କାବ୍ୟ କବିତା ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:- ଜାତୀୟ ସଂଗୀତ, କଲ୍ଲୋଳ
“ବୁଢ଼ା ଶଙ୍ଖାରି” ଏକ ଆଲୋଚନା —————— ଏହି ଗଳ୍ପ ରେ ବୟସ ର ଅପରାହ୍ନରେ ଝାଳ ଦେଇ କର୍ମ କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଉଥିବା ଜଣେ ବୃଦ୍ଧ ଯେ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଟି ଦାନା ରେ ପରିଶ୍ରମ ର ବାସ୍ନା କୁ ବାରି ପାରନ୍ତି l ଜୀବନରେ କେବେ ହାରି ଯାଇନାହାନ୍ତି ବୟସ ର ଦାଉ ରେ l ନିଜ ହାତ
ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୁବ ସାରସ୍ଵତ ସମାବେଶ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଭୁବନେଶ୍ବର ପକ୍ଷରୁ “ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୁବ ସାରସ୍ଵତ ସମାବେଶ” , ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ (State meauseum) ର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବୈଠକି ଗୃହ ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଯାଇଅଛି। ଏହି ସଭାରେ ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଯୁବ ସ୍ତମ୍ଭକାର – ଜୀବନ ପ୍ରଦୀପ ପ୍ରଧାନ, ଅନୁଗୁଳ ଜିଲ୍ଲାର ଯୁବ ଗାଳ୍ପିକା ସୁଶ୍ରୀ
*ବୁଢ଼ା ଶଙ୍ଖାରି ଗଳ୍ପର ମାର୍ମିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ* ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ରହିଛି ଏମିତିକା ଶକ୍ତି, ଯାହାର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଏଇ ଅସଜଡା ଦୁନିଆଟା ବଦଳିଯାଏ କ୍ଷଣକ ମଧ୍ୟରେ । ପ୍ରତିଟି ତନୁ ମନ ପ୍ରାଣରେ ଭରିଯାଏ ଅସରନ୍ତି ଅନୁରାଗ । ଜଡ଼ ବି ଜୀବନ୍ତ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ସେହି ଅନୁରାଗରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଥାଏ ଅସରନ୍ତି ଭଲପାଇବା । ଆଉ ସେଇ
*ବୁଢାଶଙ୍ଖାରି ଗଳ୍ପରେ ଗ୍ରାମଭୂମିର ଝଲକ* ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତକୁ ଯେଉଁ କେତେଜଣ କବି, ଔପନ୍ୟାସିକ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଓ ଭାବୁକ ଋଦ୍ଧିମନ୍ତ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଅନ୍ଯତମ। ସେ ଏକାଧାରରେ ଥିଲେ କବି, କଥାକାର, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ନାଟ୍ୟକାର, ଶିଶୁସାହିତ୍ୟିକ ଏବଂ ହାସ୍ୟରସର ସ୍ରଷ୍ଟା । ଏହି ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାର ଜନକ ଥିଲେ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ତାଳପଦା
*କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ବୁଢ଼ା ଶଙ୍ଖାରି ଏକ ଭାବପ୍ରବଣତାର ଏକ ଶାଶ୍ଵତ ନିଦର୍ଶନ* ———————————————- https://youtu.be/24XLz6vUPpk?si=1ImMOZXHZR9g3pKU ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟର ଆଦିପର୍ବରେ କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଜଣେ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରତିଭା । ଗାଳ୍ପିକ ୧୮୮୮ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୯ ତାରିଖ ମାର୍ଗଶୀର ମାସର ଗୁରୁବାର ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ପୂଜା ଅବସରରେ ଜନ୍ମ ଲାଭ କରିଥିବାରୁ ମାତା ପିତା ଆଦରରେ ନାମ
କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ବୁଢ଼ା ଶଙ୍ଖାରି ଏକ ଗଦ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ମଣିଷ ନିଜର କଥା କାହାକୁ କହୁଥାଏ ଅଥବା ଶୁଣୁଥାଏ ତମାମ ଜୀବନ। ଏ କହିବା ଆଉ ଶୁଣିବା ହିଁ ତ ଗଦ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ। ଗଦ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ଭିତରେ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପର ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ରହିଛି। ଖୁବ୍ ଅଳ୍ପରେ ବହୁତ କିଛି କହିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରଖେ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ତେଣୁ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପର
ଗୁରୁ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଫରକ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଲିଟେରାରୀ ଫାଉଣ୍ଡେସନ, କଳିଙ୍ଗ ବିହାର ଭୁବନେଶ୍ୱର ପକ୍ଷରୁ ପବିତ୍ର ଗୁରୁ ଦିବସ ଅବସରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣାଢ୍ୟ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଆଭାସୀ ସଭା ତଥା କବିତା ପାଠୋତ୍ସଵ ମହାସମାରୋହରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ଉତ୍ସବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସଭାପତି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପ୍ରଶାନ୍ତ କୁମାର ସେଠୀ ସଭାରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିବା ବେଳେ
*ଭଉଣୀ ବୋଲି ତୁ ଡାକିଥିଲୁ ଯେଵେ* ଭଉଣୀ ବୋଲି ତୁ ଡାକିଥିଲୁ ଯେଵେ ଲୁହ ପଡିଥିଲା ଝରି, କହୁଛି ଆଜି ମୁଁ ତୋର ସେ’ ଭଉଣୀ ଆ’ରେ ପୁଣି ତୁ ଫେରି.।। କଉଠି ଲୁଚିଛୁ ଭାଇ ମୋ’ର ଆଜି ପାଉନି ତୋତେ ମୁଁ ଖୋଜି, ଯାହା ତୁ’ କହିବୁ ସଵୁ ମୁଁ, କରିଵି ତୋ’ କଥାରେ ହେବି ରାଜି.।।
କବିତା ସମୀକ୍ଷା -2023 ୧)ସୋପାନ – କ ଶୀର୍ଷକ – “ବାତ୍ସଲ୍ୟମୟୀ ଯଶୋବନ୍ତୀ” କବି ପରିଚୟ – ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ମହାନ୍ ସ୍ରଷ୍ଟା ଙ୍କ ପାଇଁ ଆଜି ଏ ଭୂମି ଧନ୍ୟା ହୋଇଛି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରୀତିଯୁଗ ଅଥବା ମଧ୍ୟଯୁଗର ସ୍ରଷ୍ଟା ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର ଅନ୍ୟତମ। କବିଙ୍କ ଜନ୍ମ ବୃତ୍ତାନ୍ତ – କବି ଅଭିମନ୍ୟୁ
ସୋପାନ- କ କବିତା- କଳାମାଣିକରେ ସମୀକ୍ଷା ଶୀର୍ଷକ- କଳାମାଣିକ କବିତାରେ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ ବାତ୍ସଲ୍ୟ ଭାବ। ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ଯାଜପୁର ସନ୍ନିକଟସ୍ଥ ବାଲିଆ ଜମିଦାରୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଲୋକକୁଣ୍ଡ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଆଭିଜାତ୍ଯ ଖଣ୍ଡାୟତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ‘ପ୍ରେମଚିନ୍ତାମଣି’ ରେ କବିପ୍ରଦତ୍ତ ବିବରଣୀ ଅନୁସାରେ ସେ ୧୭୬୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଫେବୃଆରୀ ୨୩ ତାରିଖରେ ଭୂମିଷ୍ଠ
୧.କ -ତ୍ୟାଗ ପୁରୁଷ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ( ବନ୍ଦୀର ଆତ୍ମକଥା) ଓଡ଼ିଆ ମାଟିର ସୁଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନ, ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଥିଲେ ଏକାଧାରାରେ ଜଣେ ସମାଜସେବୀ,କବି,ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ, ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଏବଂ ସାମ୍ବାଦିକ। ୧୮୭୭ ମସିହାରେ ସୁଆଣ୍ଡୋ ଗ୍ରାମର ( ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ) ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମିଥିଲେ ଶ୍ରୀ ଦାସ। ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କରି କଲିକତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟରେ
କବିତା – ବନ୍ଦୀର ଆତ୍ମକଥା କବି – ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ସମୀକ୍ଷା – ଶିବ ସେଠୀ ସୋପାନ – ‘ କ ‘ ପୁଣ୍ୟଶ୍ଳୋକ ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ୧୮୭୭ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ନଅ ତାରିଖରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ନିକଟସ୍ଥ ସୁଆଣ୍ଡୋ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଦୈତାରି ଦାସ ଓ
ନାମ : ଲିଜାରାଣୀ ପ୍ରଧାନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ – ଚତୁର୍ଥ (ସୋପାନ-କ) ମୁକ୍ତି ର ଡାକ :- ।ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଥିଲେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶା ର ଅନ୍ୟତମ ନିର୍ମାତା। ଉତ୍କଳ ରେ ନବଜାଗରଣ ର କର୍ଣ୍ଣଧାର ଜାତୀୟ ସଂଗଠନ , ମାନବସେବ , ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ଶିକ୍ଷା ଓ ସାମ୍ବାଦିକତା ସକଳ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ସେ ଥିଲେ ନବଯୁଗ
ସୋପାନ- କ ଶୀର୍ଷକ-*”ବାସ୍ତବତାର ବଳଦେବ”* ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ କାବ୍ୟ ରଚନା ସହିତ ଗୀତିକବିତା ରଚନାର ପରମ୍ପରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା।ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ରିତିଯୁଗୀୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ହେଉଛନ୍ତି କବିସୂର୍ଯ୍ୟ ବଳଦେବ ରଥ। ସେ ୧୭୮୯ ମସିହାରେ ଗଂଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।ସେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସଙ୍ଗୀତକାର ଏବଂ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର କବିଥିଲେ। ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ଅନେକ ଜଣାଣ,
ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ନବପ୍ରତିଭା ଅନ୍ୱେଷଣ-୨୦୨୩ ●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●● ଚତୁର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟ – କବିତା ସମୀକ୍ଷା ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆ ସୋପାନ – କ ¤¤¤¤¤¤¤ ଶୀର୍ଷକ – “ସର୍ବହରାର ସ୍ଵର” ___________________ “ମଣିଷ”(କବିତା ସମୀକ୍ଷା) ରଚନା – ବିପ୍ଳବୀ କବି ରବି ସିଂ କାହାପାଇଁ ସିଏ “Angry Young Man” ତ କାହାପାଇଁ “Blast Furnace”,ପୁଣି କାହାପାଇଁ ସିଏ “ବିପ୍ଳବୀ କବି”। ବାସ୍ତବରେ ସିଏ
କ ସୋପାନ – ସମୀକ୍ଷା – ଶୀର୍ଷକ:- “ଜାତିପ୍ରେମ ବହ୍ନି “ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତିପାଇଁ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ମହାପୁରୁଷ ନିଜ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନକୁ ସମର୍ପିତ କରିଥିଲେ, ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଥିଲେ ଅନ୍ୟତମ ଓ ଅଗ୍ରଣୀ. ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣରେ ସେ ଭରିଦେଇଥିଲେ ଦେଶପ୍ରେମ, ଜାତିପ୍ରେମ ଓ ଭାଷାପ୍ରେମ l ୧୮୭୭ ମସିହା
ସୋପାନ “କ” ######## ପ୍ରୀତିରଞ୍ଜନ ନାୟକ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା #ଉଠ ଉଠ ବୀର ଉତ୍କଳ ସନ୍ତାନ# ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଜର୍ଜରିତ ଥିଲାବେଳେ ସମାଜ ସଂସ୍କାର ତଥା ସାମାଜିକ ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ,କବି,ପ୍ରାବନ୍ଧିକ,ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଜଣେ ଅନନ୍ୟ ସ୍ରଷ୍ଟା। ତାଙ୍କ ଅନବଦ୍ୟ କୃତି ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ “କାରା କବିତା” “ବନ୍ଦୀର ଆତ୍ମକଥା ” ,”ଧର୍ମପଦ” ଅନ୍ୟତମ। ଜାତିର
ସୋପାନ-କ ଶୀର୍ଷକ- ବିପ୍ଲବୀର ସ୍ୱର _____________________ କବିତା – ବନ୍ଦୀରଆତ୍ମକଥା କବି – ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ କବି ପରିଚୟ :- ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଯୁଗପୁରୁଷ । ଏକାଧାରରେ ସେ ଥିଲେ ସମାଜସେବୀ, ଦେଶପ୍ରେମୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରନୀତିଜ୍ଞ, ସଂସ୍କାରକ, ସାମ୍ବାଦିକ, ସୁଲେଖକ, କବି, ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ଆଇନଜ୍ଞ ଏବଂ ଜଣେ ସ୍ୱାଧିନତା ସଂଗ୍ରାମୀ । ଦୈନିକ ଖବର
ନବ ପ୍ରତିଭା ନବ ଅନ୍ୱେଷଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟ -୦୪ କବିତା ସମୀକ୍ଷା:- କବିତା- କଳା ମାଣିକରେ , ସ୍ରଷ୍ଟା- ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର। ସ୍ରଷ୍ଟା ଙ୍କ ପରିଚୟ:- ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ରୀତିଯୁଗୀୟ କବି ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର ପ୍ରମୁଖ ସ୍ରଷ୍ଟା। ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲା ର ବାଲିଆର ସମସ୍ତ ପରିବାରରେ ସେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଛୋଟ ଦିନରୁ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସରଳ