ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା — ବନଲକ୍ଷ୍ମୀ ମହାନ୍ତି
ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା ଏଇ ଜୀବନର ରଙ୍ଗମଞ୍ଚ ସର୍ବେ ଅଭିନୟ କରୁଥାଉ କେତେ ପୂଣ୍ୟ କଲୁ କେତେ ପାପକଲୁ ହିସାବ ରଖି ନଥାଉ।। ସ୍ବାର୍ଥପର ହୋଇ ନିଜ ସୁଖେ ମାତି ଆଗ ପଛ ଭୁଲି ଯାଉ ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କି ବେଳ ଯେ ନଥାଏ ଆଉ।। ପର ଛିଦ୍ର ପର ଅନିଷ୍ଟ ଚିନ୍ତାରେ
ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା ଏଇ ଜୀବନର ରଙ୍ଗମଞ୍ଚ ସର୍ବେ ଅଭିନୟ କରୁଥାଉ କେତେ ପୂଣ୍ୟ କଲୁ କେତେ ପାପକଲୁ ହିସାବ ରଖି ନଥାଉ।। ସ୍ବାର୍ଥପର ହୋଇ ନିଜ ସୁଖେ ମାତି ଆଗ ପଛ ଭୁଲି ଯାଉ ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କି ବେଳ ଯେ ନଥାଏ ଆଉ।। ପର ଛିଦ୍ର ପର ଅନିଷ୍ଟ ଚିନ୍ତାରେ
ଶଗଡ ଗାଡି କେଁ କେଁ କେଁ କେଁ କଟର ଚାଲେ ଶଗଡ ଗାଡି ଭୁଁ ଭୁଁ ଭୁଁ ଉଡାଜାହାଜ ଆକାଶେ ଯାଏ ଉଡି।। ଶଗଡ ଗାଡିର ବଡ ବଡ ଚକ ଦୁଇଟି ଯେ ଲାଗିଥାଏ ବାଉଁଶରେ ଶଗଡର କଳେବର ପରା ତିଆରି ହୁଏ।। ଆଗରେ ବଳଦ ଦୁଇ ଯୋଖା ଯାଏ ବଳଦ ତାକୁ ଟାଣନ୍ତି
ହଳ ଲଙ୍ଗଳ ହଳ ଲଙ୍ଗଳ ଲୋଡା ହୋଇଥାଏ କ୍ଷେତକୁ ଚଷିବା ପାଇଁ ବଳଦ କାନ୍ଧରେ ଜୁଆଳି ପକାଇ ଚାଷୀ ହଳ କରୁଥାଇ।। ଲଙ୍ଗଳ ଲୁହାକୁ କମାର ଶାଳରେ ପକାଇ ସେ ଆଣିଥାଏ ବଳଦକୁ କୁଣ୍ଡା ତୋରାଣି ପେଇ ସେ ବିଲକୁ ବାହାରି ଯାଏ।। ଲଙ୍ଗଳ କଣ୍ଟିକୁ ମାଡି ଧରେ ଚାଷୀ ବଳଦ ଟାଣି ନିଅନ୍ତି
ସିନ୍ଦୂର ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିର ପବିତ୍ର ବନ୍ଧନ ଅଟେ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନ ନାରୀଟି ମଥାରେ ସିନ୍ଦୁର ପିନ୍ଧିଣ ଆରମ୍ଭ କରେ ଜୀବନ।। ସିନ୍ଦୂର କରଇ ବାପ ଘର ପର ପରକୁ କରେ ଆପଣା ହୃଦୟର କୋହ ହୃଦୟରେ ଚାପି ସମ୍ଭାଳେ ଘର କରଣା।। ସିନ୍ଦୂର ପିନ୍ଧିଣ ନୂଆବୋହୂ ହୋଇ ଥିରି ଥିରି ପାଦେ ଚାଲେ ଶାଶୁ
ଜରାଶ୍ରମ ମାନବ ଜୀବନେ ଭୋଗଇ ଚାରି ଗୋଟି ଅବସ୍ଥା, ବାଲ୍ୟ, କୈଶୋର, ଯଉବନ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ତୁ ଜାଣିଥା । ବାଲ୍ୟ କାଳ ଅଟେ ସୁଖଦ ମାଆ ବାପା ସ୍ନେହରେ, ଧୂଳି ମାଟି ଖେଳ କୁଦରେ କଟେ ଅତି ଆନନ୍ଦରେ । ତା’ ପରେ
ଶ୍ରମ ଜୀବନ ଜୀଇବା ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ବସ୍ତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ସେହି ଆବଶ୍ୟକ ପୂରଣ ପାଇଁକି ଶ୍ରମ କରିବାକୁ ହୁଏ।। ଶ୍ରମ କରି ନିଜ ପାରିଶ୍ରମିକରେ ପରିବାର ତା ଚଳାଏ ଗୃହିଣୀ ଗୃହରେ ଶ୍ରମ ଦାନ କରି ସଭିଙ୍କୁ ସେବା ଯୋଗାଏ।। କୃଷକ ଭାଇଟି ଶ୍ରମ କରି କ୍ଷେତେ ସୁନା ଫସଲ ଫଳାଏ ମୁଣ୍ଡ ଝାଳ ତୁଣ୍ଡେ ମାରି