ନାମ- ସରୋଜିନୀ ପତି
ଗ୍ରାମ/ ପୋ:- ରସୁଲପୁର
ଜିଲ୍ଲା:- ଯାଜପୁର
ପ୍ରବନ୍ଧ- ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
**************
ବୈଶାଖ ମାସ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ସ୍ଵାତୀ ନକ୍ଷତ୍ର ଶନିବାର ଦିନ ନୃସିଂହ ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ର ଜନ୍ମଦିନ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
ନୃସିଂହନାଥ ହେଲେ ନର ଓ ସିଂହ ଙ୍କ ର ମିଶ୍ରଣ କୁ ନେଇ ସୁନ୍ଦର ବିଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ,
ଅର୍ଥାତ୍ – ନିମ୍ନ ଭାଗ ନର ମୁଖମଣ୍ଡଳ ଓ ପଞ୍ଜା ସିଂହ ସ୍ଵରୂପ ରେ ବିରାଜିତ । ତେଣୁ
ସ୍ବୟଂ ବିଷ୍ଣୁ ନାରାୟଣ ଙ୍କ ର ଚତୁର୍ଥ ଅବତାର ରୂପେ ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦର ମାନ ରକ୍ଷା କରିବା ନିମନ୍ତେ ରାକ୍ଷସ କୁ ନିଧନ କରି ବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଏପରି ରୂପ ଧାରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ସମାଜ ରେ ଅସତ୍ଯ, ଅନ୍ଯାୟ, ଅଧର୍ମ ଅତ୍ୟାଚାର,ବଢି ବଢି ଚାଲେ ସେତେ ବେଳେ ସତ୍ୟର ପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ସାଧୁସନ୍ଥ ମାନଙ୍କୁ ଓ ଭକ୍ତ ର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଈଶ୍ୱର
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅବତାର ନେଇ ଛନ୍ତି ।
ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଯେତେବେଳେ ପିତା ହିରଣ୍ୟ କଶିପୁ ଦ୍ଵାରା ଅତ୍ୟାଚାରୀତ,ଲାଞ୍ଜିତ ହେଉ ଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରଭୁ ଙ୍କୁ ଅପମାନିତ ଭାଷା ରେ ତିରସ୍କାର କରୁଥିଲା ତଥାପି
ତାର ଦୋଷ କୁ କ୍ଷମା କରିଚାଲିଛିଲେ ପ୍ରଭୁ ! ଅତ୍ୟାଚାର ର ସୀମା ଉଲଙ୍ଘନ କରି ଚାଲିଥାଏ।ଦିନକର ଘଟଣା ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଙ୍କ ଉପରେ କଠୋର ଅତ୍ୟାଚାର ହେଵା ସମୟରେ ପିତା ଙ୍କୁ ବୁଝାଇବା କୁ ଚେଷ୍ଟା କରି କହିଲେ ପ୍ରଭୁ ହେଲେ ସର୍ବତ୍ର ବିଦ୍ୟମାନ । ସେ ସର୍ଵଶକ୍ତି ମାନ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ଅଟନ୍ତି ।ସେ ମଧ୍ୟ କୃପ୍ରାଳୁ ! ଏହି କଥା ଶୁଣି ବା ମାତ୍ରେ କ୍ରୋଧାନ୍ୱିତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଆହୁରି ଅତ୍ୟାଚାର କଲେ,ଓ
କହିଲେ ତେବେ ତୋ ଇଷ୍ଟ କୁ ସ୍ମରଣ କରି
ତୋ ଇଷ୍ଟ କୁ ମତେ ଦେଖାଅ ! ଏହି ଘରେ
ଯେଉଁ ଖମ୍ଵ ଅଛି ସେଥିରେ ସେ ଅଛି। ଉତ୍ତର ଦେଲେ ପିତା ସେ ସବୁଠାରେ ଅଛନ୍ତି । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଖମ୍ଵ କୁ ପ୍ରହାର କଲେ କହିଲେ ଦେଖାଅ ଆଜି କାହିଁ ‘
ତୋର ଇଷ୍ଟ, ? କାହିଁ ତୋର ପ୍ରଭୁ ?
ଖମ୍ଵ ଉପରେ ପ୍ରହାର କରିବା କ୍ଷଣି ପ୍ରଭୁ
ନୃସିଂହନାଥ ବିକଟାଳ ରୂପ ଧାରଣ କରି
ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ କୁ ନିଜ ଜଙ୍ଘ ଉପରେ ପକାଇ ସିଂହ ରୂପି ପଞ୍ଜାରେ ନଖ ମୂନ ରେ ବିଦାରଣ କରି ଦେଲେ । ଶାନ୍ତ କ୍ଷାନ୍ତ ହେଵା ପାଇଁ ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଵନ୍ଦନା ଓ ସ୍ମୃତି
ପାଠ କଲେ । ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଵାସିଗଣ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କହି ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ । ସେବେ
ଠାରୁ ଆମ ଦେଶରେ ରେ ପୁର ପଲ୍ଲୀ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସହର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ବ୍ରତ ରୂପେ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ଏକାନ୍ତ ଉପବାସ କରି ପ୍ରଭୁ ଙ୍କୁ ଭାଵଭକ୍ତି ରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅସ୍ତ ପୂର୍ବରୁ ପୂଜା
ବିଧିବିଧାନ ରେ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ଗୃହ ରେ ଜପ,ତପ,ଓ ବିଧିବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଉପବାସ ରହି ବ୍ରତ ପାଳନ ସହିତ ପୂଜା ବିଧି ସମାପ୍ତ କରନ୍ତି ।
ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର ମହାତ୍ମା –
ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ନୃସିଂହ ନାଥ ଙ୍କୁ ଆଦ୍ୟ ନାଥ ବୋଲି ପୂଜା କରାଯାଉଛି । ତାଙ୍କୁ
ଯଜ୍ଞନାଥ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅବତାର ର ଏହା ଚତୁର୍ଥ ଅବତାର ରୂପେ ଵର୍ଣ୍ଣନା ଅଛି । ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ
ରାଜା ବିଦ୍ୟାପତି ଦ୍ଵାରା ନୀଳମାଧବ ଙ୍କ ସନ୍ଧାନ ନପାଇ ନିରାଶ ହୋଇ ପଡିଲେ।
କାରଣ ପ୍ରଭୁ ନୀଳମାଧବ ଜାଣିଲେ ଏ କଥା ପ୍ରଘଟ ହୋଇଗଲା । କେବଳ ବିଶ୍ଵାବସୁ ମତେ ଏକାନ୍ତ ରେ ପୂଜା କରୁଥିଲା । ପ୍ରଘଟ ର ପର ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ହୋଇ ଗଲେ । ନିଳକ
ଣ୍ଠେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ନାରଦଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ୍ରମେ ସହସ୍ର ସହସ୍ର ସଂଖ୍ୟାରେ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ ଆରମ୍ଭିଲେ ।
ସେଠାରେ ଯଜ୍ଞନୃସିଂହ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିର ରେ
ପାଞ୍ଚଶହ ବର୍ଷ ଏଭଳି ଯଜ୍ଞ ଚାଲିଲା ।
ଚତୁଷ୍ପାନ ହେଲେ ଚତୁଧାମୂତ୍ତି ବିଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା ପର ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ତାଙ୍କୁ
ଚର୍ତୃଶାଖା ବିଶିଷ୍ଟ ଯଜ୍ଞନାଥ ଓ ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ ପୂର୍ବରୁ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ଦ୍ଵାର ଦେଶରେ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର ଶ୍ରୀ ମା ବିମଳା, କଳ୍ପବଟ, ରୋହିଣି କୁଣ୍ଡ, ପ୍ରଭୃତି ପୂଜା ପାଉଥିଲେ ।
ଦ୍ଵାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ରେ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗ ଦେବ ଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ କାଳରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ମନ୍ଦିର
ଭିତରେ ବଟ ଗଣେଶ, ମୁକ୍ତିନାଥ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଦେଢ଼ ଫୁଟ ବିଶିଷ୍ଟ ଯଜ୍ଞନାଥ ବା ,ମହାପ୍ରଭୁ ନୃସିଂହ ନାଥ ଅଠାବନ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛନ୍ତି।ଚର୍ତୃପାଶ୍ଵ ରେ ଵହୁ ପଥର ଖୋଦିତ ପ୍ରସ୍ତର ମୂର୍ତ୍ତି ଦେବାଦେବୀ ଙ୍କ ର ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଛି। ନୃସିଂହନାଥ ପ୍ରଭୁ ପୂର୍ବାଭିମୁଖୀ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ଦିନ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ରେ
ସକାଳ ଧୂପ ସରିଲା ପରେ ପଞ୍ଚୁପାଣ୍ଡବ ଙ୍କ ର ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ଚାପ ଖେଳି ସାରି ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ରେ ଆସି ଚକ୍ରତୀର୍ଥ
ରାସ୍ତା ଦେଇ ଆଜ୍ଞା ମାଳ ଧରି ଆସିଲା ପରେ ପୂଜା ପଣ୍ଡା ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଚକ୍ର ନାରାୟଣ ଙ୍କ ର ଦୋଳମଣ୍ଡପ ଦେଇ ଆସିଲା ସୁଗନ୍ଧ ସ୍ନାନପରେ ପ୍ରଭୁ ଙ୍କ ର ଅଳଙ୍କାର ଲାଗି ହୁଅନ୍ତି ।ମହୁ ପ୍ରସାଦ ଲାଗି ହୁଏ । ନୃସିଂହନାଥ ଙ୍କ ର ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି ମନ୍ଦିର ରେ ଏହାକୁ ଲୈ।କିକ ଉପଚାର ବିଧି ବିଧାନ ରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି ।
